چه بگویم، کجا بگویم، چه کنم؟

 اما اين زندگي كنار هم قواعدي دارد و ارتباط برقرار‌كردن، جنبه‌هاي مختلفي را شامل مي‌شود كه يكي از آنها ارتباط كلامي است. مهم‌‌ترين و بديهي‌ترين جنبه‌هاي زندگي ما انسان‌ها توانايي ايجاد تعامل از طريق صحبت‌كردن است. تشخيص اينكه ما در هر موقعيتي چگونه بايد صحبت كنيم و چه بگوييم، توانايي‌اي مي‌خواهد كه هر كس آن‌را داشته باشد، زندگي‌اش حال و روز بهتري خواهد داشت. موقعيت‌هاي مختلف، حرف‌ها و كلمات مختلفي را مي‌طلبد. كار سختي نيست اما بايد كمي دقيق بود.

• تنهايي‌ام را با تو قسمت مي‌كنم سهم كمي نيست

زماني كه كسي با شما درد دل مي‌كند، مهم‌ترين كار شما گوش‌دادن به اوست. خيلي از مواقع افراد حرف‌ها و مشكلات‌شان را نمي‌گويند براي اينكه از طرف مقابل راهنمايي دريافت كنند، آنها حرف‌هايشان را مي‌زنند چون دلشان مي‌خواهد كسي به حرف‌هاي آنها گوش دهد. كافيست زماني كه دوست‌‌تان، همكار و يا همسرتان با شما صحبت مي‌كند و از مشكلاتش مي‌گويد به‌طور كامل به او توجه كنيد، تماس چشمي بهترين حس را در طرف مقابل ايجاد خواهد كرد. البته اينكه فقط نگاهش كنيد و شنونده باشيد، كافي نيست. جادوي كلام را دست‌كم نگيريد اما مراقب كلماتي كه از دهانتان خارج مي‌شود باشيد. اين يك فرمول كلي است كه در هر موقعيتي كلمات را قبل از بيرون آمدن از دهان‌تان، بررسي كنيد. امام‌علي(ع) مي‌فرمايند: «خوب فكركردن و بعد حرف‌زدن، از لغزش‌ها نگاه مي‌دارد.»

اين موضوع را در همه شرايط درنظر بگيريد. در هر ارتباطي قبل از سخن‌گفتن فكر كنيد كه اين حرف شما چه تأثيري بر طرف ديگر مي‌گذارد. وقتي كسي دردهايش را مي‌آورد تا كنار شما كمي آرام شود، اين قانون را بيشتر رعايت كنيد. گاهي يك كلام نامناسب مي‌تواند او را بيشتر به هم بريزد. چيزي كه بعد از شنيدن ناراحتي كسي به او مي‌گوييد بايد نشانه‌اي از فهم شرايطي باشد كه برايتان ترسيم كرده است. مثلا بگوييد: مي‌فهمم چه مي‌گويي، حالت را درك مي‌كنم، روزهاي سختي داري، حتما وقتي چنين چيزي را فهميدي خيلي ناراحت شدي و يا هر حرف ديگري كه بدون تأييد يا رد شرايط طرف مقابل اين پيام را بدهد كه دركش مي‌كنيد. گاهي داشتن كسي كه حرف‌هايمان را درك كند، بزرگ‌ترين نعمت است.

• مشتاقم از براي خدا يك شكر بخند

زماني كه همسرتان، دوست‌تان و يا اطرافيان شما در يكي از موقعيت‌هاي خوب و شاد زندگي‌اش قرار دارند، حضور صحيح شما مي‌تواند رابطه‌تان را عميق‌تر كند. بعضي‌ها در مواقع ناراحتي و غم مي‌توانند شراكت و حضورشان را به خوبي نشان دهند اما در شادي‌ها توانايي نشان‌دادن حضور دوستانه‌شان را ندارند. اين توانايي مهمي است كه بتوانيد به دوست‌تان، همسرتان و هر كس ديگري بفهمانيد كه از شادي و موفقيت او خوشحال هستيد. گاهي همين ناتواني نشان‌دادن خوشحالي از موفقيت و شادي به جايي مي‌انجامد كه طرف مقابل فكر مي‌كند شما به او حسادت كرده و يا از حال خوب او خوشحال نيستيد. در چنين موقعيت‌هايي علاوه بر نشان‌دادن شادي و خوشحالي‌تان بايد كلماتي كه معرف اين حس دروني است را پيدا كنيد و باتوجه به موقعيتي كه در آن قرار داريد از آنها بهره ببريد. مثلا اگر دوست‌تان خبر ازدواجش را به شما مي‌دهد، به او تبريك بگوييد و قشنگ‌ترين آرزوهايي كه مي‌دانيد او را خوشحال مي‌كند به زبان بياوريد. اگر به جشن ازدواج‌شان مي‌رويد، حرف‌هايي را آماده كنيد كه تكراري نبوده و قرار نيست از همه مهمانان بشنود. مثلا به‌جاي جمله خوشبخت باشيد و به پاي هم پير شويد، بگوييد: اميدوارم بهترين سال‌هاي زندگي را كنار هم تجربه كنيد. آرزو مي‌كنم حس و حال امروزتان هميشگي باشد و يا هر چيز ديگري كه عمق حس مثبت‌تان را نشان ‌دهد. در شادي‌هاي ديگران خيلي سؤال نپرسيد و بگذاريد همين شادبودن را باهم و كنار هم مزه‌مزه كنيد. اگر همسرتان از ترفيع در كارش خوشحال است و به خانه مي‌آيد، با او خوشحالي كنيد و به او تبريك بگوييد. يادآوري كنيد كه موفقيت او، افتخار شماست و اين خبر برايتان چقدر هيجان‌انگيز بوده است. از او نپرسيد كه ساعات كاري‌اش زيادشده؟ حقوقش چقدر افزايش پيدا مي‌كند؟ مراقب باشيد اگر نگراني هم داريد زمان بيانش را به تأخير بيندازيد. جملات شما فقط بايد ابراز شادي و اميد باشد.

• جدا شد يار شيرينت، كنون تنها نشين‌ اي شمع

همانطور كه همه شما به تجربه مي‌دانيد، در زندگي موقعيت‌هاي مختلفي پيش مي‌آيد كه بايد از موضوع ناخوشايندي با ديگران صحبت كنيد. خبر بدي را بدهيد يا حرف‌هايي را بزنيد كه مي‌دانيد طرف مقابل‌تان دوست ندارد آنها را بشنود اما چاره‌اي جز گفتن آنها نداريد. نمونه‌هاي مختلفي از چنين موقعيت‌هايي را در زندگي‌تان مرور كنيد. زماني كه بايد خبراز دست‌دادن عزيزي را به كسي مي‌داديد، زماني كه انتقاد و دلخوري‌اي در قلب‌تان وجود داشته كه بايد بيان مي‌كرديد و... در هر صورت وقتي حرف‌هايي را مي‌گوييد كه مي‌دانيد خوشايند نيست بايد حالت چهره و لحن گفتارتان با مضمون حرف‌تان هماهنگ باشد. در چنين مواقعي شروع گفتار خيلي مهم است. اگر قرار است خبر بدي را بدهيد، بهتر است اول طرف‌تان را آماده كنيد. در بسياري مواقع مخصوصا اگر احتمال چيزي از قبل وجود داشته باشد با همان شروع مناسب او حدس مي‌زند كه قرار است چه چيزي بشنود. وقتي مادر دوست‌تان بيمار است و شما با چهر‌ه‌اي غمگين، دست‌هاي او را مي‌گيريد و به او مي‌گوييد: هيچ‌چيز اين دنيا هميشگي نيست و خدا آرامش‌دهنده قلب‌هاست، شايد ديگر نيازي نباشد به حرف‌تان ادامه دهيد. گفتن خبر بد و يا حتي بيان انتقاد و مشكلاتي كه در رابطه وجود دارد، حس خوبي در شما ايجاد نمي‌كند و كار سختي است اما اگر بتوانيد اين مهارت را بياموزيد، هم در مواقع سختي كنار عزيزان‌تان هستيد و هم مي‌توانيد مشكلاتي كه بايد بيان شود تا با حل‌شدنش، ارتباطتان بهتر باشد را سانسور نكنيد.